Η ευαισθητοποίηση των μαθητών στην καταδίκη των φαινομένων
ρατσισμού και ξενοφοβίας, καθώς και η κατανόηση των αιτίων που τα προκαλούν και
τα αναπαράγουν αποτελούν πλέον, σε διεθνές επίπεδο, έναν από τους
σημαντικότερους σκοπούς της εκπαίδευσης. Το σχολείο από πεδίο συνάντησης των
παραπάνω αρνητικών φαινομένων, χρειάζεται να μετατραπεί σε πηγή σεβασμού της
ετερότητας και καλλιέργειας της ενσυναίσθησης και της δημοκρατικής ευθύνης. Η
διαπολιτισμική και η αντιρατσιστική εκπαίδευση έχουν γίνει, εδώ και καιρό,
κυρίαρχες διαστάσεις στη θεωρία και πράξη των σύγχρονων εκπαιδευτικών θεσμών,
ενώ η εκπαίδευση στην ιδιότητα του δημοκρατικού πολίτη και η προώθηση της
δημοκρατικής ευθύνης αποτελούν τους βασικούς πυλώνες για την αρμονική συνύπαρξη
στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής πολυπολιτισμικής κοινωνίας.
Η αντιμετώπιση των φαινομένων ρατσισμού και ξενοφοβίας στο
σχολείο και στην κοινωνία, καθώς και η ανάπτυξη μιας αντιρατσιστικής,
διαπολιτισμικής και δημοκρατικής εκπαιδευτικής και κοινωνικής πολιτικής
συνδέεται άμεσα με μια σειρά από ζητήματα που αντανακλώνται τόσο στις
θεωρητικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις όσο και στην καθημερινή σχολική πράξη. Ο
ρόλος του εκπαιδευτικού, οι διδακτικές μέθοδοι, το περιεχόμενο του αναλυτικού
προγράμματος, τα βιβλία και το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιούνται στο
σχολείο, αποτελούν κυρίαρχες διαστάσεις για τη διαμόρφωση του τύπου της
εκπαίδευσης και κατά συνέπεια των πολιτών που ένα κράτος επιλέγει να
δημιουργήσει.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η βασική εκπαίδευση και η
επιμόρφωση που παρέχεται στους εκπαιδευτικούς σχετικά με τα ζητήματα
διαχείρισης της εθνοπολιτισμικής και των άλλων μορφών ετερότητας. Ένας
ευαισθητοποιημένος εκπαιδευτικός, ένας διαπολιτισμικά ικανός εκπαιδευτικός,
έχει τη δύναμη και τη δυνατότητα, έστω στον μικρόκοσμο των τάξεων όπου διδάσκει,
να δημιουργήσει συνθήκες και περιβάλλον όπου ο διαπολιτισμικός διάλογος μπορεί
να ανθίσει. Όταν συμβεί αυτό, είναι σίγουρο ότι οι αρνητικές κοινωνικές
αντιλήψεις και συμπεριφορές, όπως είναι οι διακρίσεις, ο ρατσισμός και η
ξενοφοβία, θα αποτελέσουν αντικείμενο κριτικού στοχασμού που σταδιακά μπορεί να
οδηγήσει στο μετασχηματισμό τους. Κι αν ο μετασχηματισμός των κοινωνικά
αρνητικών αντιλήψεων και στάσεων είναι ένα μεγάλο βήμα, αυτό δεν παύει να
αποτελείται από μια σειρά μικρότερων βημάτων τα οποία έχουν αφετηρία τον
κατάλληλο προβληματισμό που μπορεί να δημιουργηθεί στο πλαίσιο του αναλυτικού
σχολικού προγράμματος και των σχολικών δράσεων.
Σεμινάριο με θέμα «Σχολείο, Ρατσισμός, Ξενοφοβία και
Δημοκρατική Ευθύνη» παρακολούθησαν το Σαββατοκύριακο 17&18 Οκτωβρίου 2015,
εκπαιδευτικοί από σχολεία του Κιάτου, μεταξύ των οποίων και του 1ου ΕΠΑΛ. Το
σεμινάριο διοργανώθηκε από το Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ
και πραγματοποιήθηκε στο σχολείο μας.
Επιμορφώτρια του σεμιναρίου ήταν η κ. Τσαμπίκα Καράκιζα, Προϊσταμένη
Επιστημονικής και Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νοτίου
Αιγαίου, η οποία ταξίδεψε από τη Σύρο στο Κιάτο για την υλοποίηση του
σεμιναρίου. Την ευχαριστούμε θερμά, για τους γνωστικούς και συναισθηματικούς
ορίζοντες που μας άνοιξε και ευχόμαστε να ξανανταμώσουμε σε ανάλογες δράσεις.